آمریت بانکداری و خدمات مالی اسلامی
آمریت بانکداری و خدمات مالی اسلامی یکی از آمریت های کلیدی د افغانستان بانک میباشدکه به منظور رشد، تقویت و حمایت از سکتورمالی اسلامی و بخصوص بانکداری اسلامی در کشور به اساس تصویب شماره 42 مورخ 28/9/1397 شورای محترم عالی دافغانستان بانک از معاونیت امور بانکداری اسلامی، آمریت عمومی نظارت امور مالی به آمریت مستقل ارتقاء گردید.
این آمریت از بدو تأسیس الی اکنون همواره سعی نموده است تا در جهت رشد و پیشرفت سکتور بانکداری اسلامی درکشور و تطبیق معیارهای شرعی در فعالیت های بانکداری اسلامی سهم فعال داشته باشد. هرچند، بانکداری و خدمات مالی اسلامی تاهنوز یک تجربه جدید در سیستم مالی و بانکداری افغانستان است، ولی بررسی های سالهای گذشته نشان میدهد که فعالیت های بانکداری اسلامی رو به رشد بوده و باگذشت زمان ساحه فعالیت های آن وسیع ترمیشود. طوریکه دولت جمهوری اسلامی افغانستان طرح ترتیب قانون صکوک و تکافل را روی دست دارد و باتکمیل آن زمینه دسترسی بیشتر به خدمات مالی اسلامی فراهم خواهد شد.
آمریت بانکداری و خدمات مالی اسلامی، ضمناً مسئول پیشبرد سکرتریت بورد نظارت شرعی د افغانستان بانک را به عهده دارد که ذیلاً به آن پرداخته شده است:
بورد نظارت شرعی
بورد نظارت شرعی عالی ترین و یگانه مرجع فتوا و تصمیم گیری در مورد مسائل شرعی بانکداری اسلامی و خدمات مالی در سطح ملی می باشد. بورد مذکور منحیث یک بورد مستقل به هدف مرور و تصویب مقررات، رهنمودها و پالیسی های بانکهای اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی از دیدگاه شرعی، در ساختار تشکیلاتی د افغانستان بانک ایجاد گردیده است. این بورد منحیث عالیترین مرجع تصمیم گیری پیرامون مسایل شرعی بانکداری اسلامی، د افغانستان بانک و به خصوص آمریت بانکداری و خدمات مالی اسلامی را در راستای مطابقت فعالیت های بانکها و دریچه های بانکداری اسلامی با اصول و قواعد شرعی، همکاری می نماید.
دیدگاه
دستیابی به یک سیستم مالی اسلامی جامع، موثر و شفاف که در رشد اقتصادی، رفاه اجتماعی و انکشاف پایدار کشور سهم داشته باشد.
اهداف
- رشد و تقویت سکتور بانکداری وخدمات مالی اسلامی بوسیله فراهم سازی چارچوب حقوقی و مقرراتی، ارتقای ظرفیت، آگاهی دهی عامه، جذب نهاد های بین المللی در مارکیت داخلی و تهیه ابزارهای مدیریت سیالیت مؤثر و ثبات مالی به اساس نظارت از فعالیت های بانکها و دریچه های بانکداری اسلامی،
- معیاری سازی فعالیت های بانک های اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی مطابق با معیار های پذیرفته شدۀ بین المللی به منظور ارائه خدمات و محصولات بانکداری اسلامی معیاری متناسب با شرایط زندگی مردم،
- ثبات سکتور مالی کشور از طریق نظارت مسلکی، همه جانبه و موثر فعالیت های بانکهای اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی بانکهای متعارف کشور،
- زمینه سازی برای جذب وجوه راکد در کشورکه به دلایل گوناگون از سیستم مالی کشور، بیرون مانده است و افزایش سطح شمولیت مالی (Financial Inclusion)در کشور از طریق طراحی محصولات و عرضه خدمات مناسب بانکداری اسلامی،
وظایف و مسئولیت ها:
موارد آتی وظایف و مسئولیت های آمریت بانکداری و خدمات مالی اسلامی را تشکیل میدهد:
- تهیه و تدوین مقررات، رهنمودها، طرح محصولات، پارامترهای شرعی و متحدالمالهای مربوط به بانکداری اسلامی و مرور و اصلاح آنها حسب ضرورت و لزوم دید،
- راه اندازی نظارتهای داخل و خارج ساحه بانکها و دریچه های بانکداری اسلامی مطابق با قانون بانکداری، پلان های مربوطه و پالیسی های داخلی بانکهای اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی،
- راه اندازی نظارت های اختصاصی، تعقیبی و هدفمند در صورت لزوم دید،
- وضع شرایط و اقدامات تنفیذی بر بانک های اسلامی و سهمگیری در وضع شرایط و اقدامات تنفیذی بر دریچه های بانکداری اسلامی،
- پیشبرد سکرتریت و امور محولۀ بورد نظارت شرعی د افغانستان بانک
- سهم گیری و همکاری در طی مراحل و منظوری تمام فعالیت های مربوط به جواز و جواز دهی بانکهای اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی بانکهای متعارف بشمول بررسی اسناد، مدارک مسئولین کلیدی و عضویت در کمیته مصاحبه های آنها،
- اشتراک در جلسات، ورکشاپ ها و سیمینارها در داخل و خارج کشور پیرامون موضوعات بانکداری اسلامی به نمایندگی از دافغانستان بانک،
- پاسخ دهی به مکاتیب مختلف داخلی و خارجی مربوط به امور بانکداری اسلامی حسب هدایت رهبری د افغانستان بانک و تدویر و یا حضور در جلسات با اعضای ارشد بانکها، یا سایر نهاد های ذیربط جهت حل مسائل مربوط به بانکداری و خدمات بانکداری اسلامی
تشکیلات:
ساختار تشکیلاتی فعلی آمریت بانکداری و خدمات مالی اسلامی متشکل از 46 بست میباشد. در تشکیل مذکور یک آمر با دو معاون در بخش های ذیل فعالیت می نمایند.
۱. معاونیت امورتحقیق، مقرراتی و شرعی
۲. معاونیت نظارتی بانکداری اسلامی
۱. معاونیت امور مقرراتی، تحقیقی و شرعی:
وظیفه عمده معاونیت امور مقرراتی، تحقیقی و شرعی عبارت از طرح مقررات، رهنمودها و طرزالعملهای بانکداری اسلامی، محصولات بانکداری اسلامی، صکوک و تکافل می باشد. معاونیت متذکره در صورت نیاز مسئولیت دارد تا مقررات فوق الذکر را مرور، تعدیل و به روز دهد. علاوتاً این معاونیت مسئولیت تنظیم فعالیتهای مرتبط با بورد نظارت شرعی و مسائل مرتبط با جوازدهی را بعهده دارد. این معاونیت دارای چهار مدیریت میباشدکه از قرار شرح ذیل توضیح شده است.
الف- مدیریت امور مقرراتی :
وظیفه عمده ای این مدیریت عبارت از تحقیق، تهیه و ترتیب پیش نویس مقررات، رهنمودها، طرزالعمل ها، متحدالمال ها و محصولات بانکداری اسلامی و همچنان تعدیل رهنمودها و مقررات موجود می باشد.
ب_ مدیریت امور شرعی:
این مدیریت وظیفه دارد تا پالیسی ها، طرح محصولات بانکداری اسلامی و رهنمود های بانکها و دریچه های بانکداری اسلامی را قبل از ارایه به بورد نظارت شرعی د افغانستان بانک، مرور و بررسی نماید. همچنین این مدیریت مسئولیت تنظیم و تدویرجلسات بورد نظارت شرعی را به عهده دارد.
ج- مدیریت صکوک و تکافل:
این مدیریت به منظور پیشبرد امور غیر بانکی چون صکوک و تکافل منحیث یک مدیریت جداگانه تحت معاونیت امور مقرراتی، تحقیقی و شرعی ایجاد گردیده است.
د- مدیریت جوازدهی:
وظیفه اصلی این مدیریت، بررسي وتحليل پيشنهادهاي مربوط به ايجاد، توسعه و تغيير محل نمايندگي ها و سهولت هاي بانکهای اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی می باشد. این مدیریت همچنان وظیفه دارد تا درخواست های بانکهای اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی را پیرامون بست های کلیدی آنها ارزيابي، تحليل و طي مراحل کند.
۲. معاونیت نظارتی بانکداری اسلامی:
وظیفه اصلی معاونیت نظارتی بانکداری اسلامی عبارت از راه اندازی نظارت های داخل ساحه، نظارت های خارج ساحه، و نیز اقدامات تنفیذی بر بانکهای اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی بانکهای مجوز کشور می باشد. این معاونیت دارای سه مدیریت میباشد که ذیلاً تسریح شده اند:
الف- مدیریت نظارت داخل ساحه:
این مدیریت مسئول راه اندازی نظارت های داخل ساحه از بانکهای اسلامی و دریچه های بانکداری اسلامی بوده تا از چگونگی مطابقت فعالیت های آنها با قوانین و مقررات نافذه در بخش بانکداری اسلامی اطمینان حاصل نماید.
ب- مدیریت نظارت خارج ساحه:
این مدیریت مسئولیت جمع آوری گزارش های مالی، و همچنان بررسی و تحلیل گزارش های متذکره را برعهده داشته تا از مطابقت آنها با معیارهای محاسبوی بین المللی اطمینان حاصل گردد.
ج- مدیریت اقدامات تنفیذی و نظارت خاص:
وظیفه اساسی این مدیریت، انجام نظارت خاص (تعقیبی و هدفمند) داخل ساحه از بانکهای اسلامی/دریچه های بانکداری اسلامی و وضع شرایط اقدامات اصلاحی بالای آنها می باشد.