د مالي شخړو د حل کمېسيون پېژند پاڼه

۲- د افغانستان بانک د قانون یو سلو اوومه ماده:

1)  کمېسيون کولای شي د افغانستان بانک لاندې پرېکړې او حکمونه تر بیا کتنې لاندې ونیسي:

1. هغه پرېکړه چې د بانکي جواز، بانکي اجازه لیک د غوښتنلیک د ردولو یا د غوښتنلیک ورکوونکي د ثبتولو په تړاو نیول کېږي؛
2. هغه پرېکړه چې پر بانکي جواز، بانکي اجازه لیک یا راجستریشن باندې د محدودیتونو په تړاو وضع کېږي؛
3. هغه پرېکړه چې د بانکي جواز یا د بانکي اجازه لیک د ثبت د لغوه کولو په اړه نیول کیږي؛
4. هغه پرېکړه چې د زیان یا مالي مجازاتو د جبران په اړه صادرېږي؛
5. د هغه شخص پر وړاندې صادر شوي حکمونه چې د بانکي جواز یا اجازه لیک یا په د فغانستان بانک کې د هغه له ثبولو پرته فعالیت ترسره کړي چې د قانون له حکمونو سره سم د جواز یا اجازه لیک په ترلاسه کولو یا د هغه په ثبتولو اړ دی.
6. هغه پرېکړه چې د متولي د کار د مقررېدو او یا د کار د دورې د غځولو په اړه نیول کېږي.
7. نور موارد چې د قانون له حکمونو سره سم کمېسيون ته سپارل کېږي؛

(2) کمېسیون کولای شي هغه غوښتنلیکونه چې د بانک د پرانېستنې یا دیوالي کېدو لپاره وړاندې کېږي، وپلټي او څارنه یې وکړي. { د افغانستان بانک قانون د مادې دا برخه، د بانکوالۍ قانون له مخې د (۱۱۹۷) پرله پسې شمېرې چې د افغانستان د اسلامي جمهوریت ولسمشر د (۵۶) ګڼې ۲۶/۵/۱۳۹۴ نېټې فرمان پر بنسټ توشیح او نافذ شوی، لغوه شوی دی}.

^۳ - د بانکوالۍ قانون د پنځمې مادې (۲) او (۳) فقره:

(۲) هغه شخص یا شرکت چې د دې مادې په (۱) فقره کې د یاد شوي حکم د پتې تر کنټرول لاندې وي کولی شي د (۱۰) کاري ورځو په اوږدو کې د مالي شخړو د حل کمېسیون ته چې په دې قانون کې کمېسیون ته راجع کېږي د استیناف غوښتنه وکړي، د یاد شوي حکم د غوښتنې سپارل د پلي کېدو مخه نه نیسي.

(۳) کمېسیون کولی شي په لاندې یو له دغوحالاتو کې چې ثابت شي، د افغانستان بانک لخوا صادر شوی فرمان لغوه، محدود او یا وځنډوي.

د بانکوالۍ قانون د شپږمې مادې (4) فقره:

(۴) د افغانستان بانک لخوا کله چې د دې مادې په (۳) فقره کې ذکر شوی نیوکه رد شي، د پوښتنې وړ شخص کولی شي د خبرتیا له صادرېدو دنېټې څخه په (۱۰) کاري ورځو کې کمېسیون ته  وړاندې کړي.

^۴- د بانکوالۍ قانون د اوومې مادې (۳) فقره:

(۳) کمېسیون اړ دی چې د مدني خسارې د جبران ادعا ته په لاندې مواردو کې رسیدنه وکړي:

۱- که چېرې د افغانستان بانک پر وړاندې د خسارې د جبران ادعا او یا د دې مادې په (۱) فقره کې درج شوی یو شخص اقامه شوی وي.

۲- که چېرې د افغانستان بانک اقدام یا نه اقدام او یا په اقدام کې د ځنډ له امله د خسارې د جبران ادعا او یا د دې قانون یا د افغانستان بانک د قانون یو له درج شوو اشخاصو څخه د دندې د اجراء کولو پر مهال اقامه شوی وي.

 

  -^۵ د بانکوالۍ قانون د څلور څلوېښتمې مادې (۴) فقره:

(۴) د افغانستان بانک اړ دی، بهرني بانک ته د دې قانون د دېرشمې مادې د (۴)مې فقرې له حکم سره سم، لږ تر لږه د نماينده ګۍ  د جواز له لغوه کېدو څخه(۱۵) ورځې مخکې، په لیکلي ډول خبر ورکړي. د بهرني بانک نماينده ګي کولای شي د نه قناعت کولو په صورت کې د افغانستان بانک پر پرېکړې باندې، د مقررې له درج شوو حکمونو سره سم خپل اړوند اعتراض کمېسون ته وړاندې کړي.

 

7) همدا ډول د افغانستان د بانکوالۍ قانون د څلور اویایمې مادې د (۴) فقرې د حکم پر بنسټ، د کورنیو بانکونو او کورنیو پېرودونکو ترمنځ شخړې او د نامېشت بانک پر وړاندې د کورنیو پېرودونکو ټولې دعوې د دوی د کورنۍ نمایندګۍ د کړنو په تړاو د کمېسيون لخوا حلېږي^۶.

8) که چېرې د یو دېوالي بانک د تصفیې مدیر د بانکوالۍ قانون په یو سلو نهه څلوېښتمې ماده کې د درج شوو معاملو د باطلولو په اړه د دې مادې په (4) فقره کې درج شوي موقتي دستورونه صادر کړي، اغېزمن شخص کولای شي د دستور له ترلاسه کولو وروسته په (10) کاري ورځو کې له کمېسيون څخه د بیا کتنې غوښتنه وکړي.

9( هغه شخړې چې په ۱۴۹ ماده کې د درج شوو معاملو د باطلولو د اعلان او د دې مادې په (۱) فقره کې د له درج شوي حکم سره سم د تصفیې د مدیر د پرېکړې له امله رامنځته کېږي، د کمېسیون لخوا حل او فصل کېږي^۷.

10) که چېرې د بانک د تصفیې مدیر، د کره دلیلونو د شتون په صورت کې د نا تضمین شوو امانتونو یا په بانک کې د امانت اېښودونکو د پانګونې د حسابونو له درکه د بانک د ذمت پوراینو د یوې برخې یا ټولو د ځنډولو د د بانک مسوولیتونه په جزوي یا بشپړ ډول ځنډولو امر صادر کړي، د بانکوالۍ قانون د یو سلو پنځه پنځوسمې مادې د (۵) فقرې له حکم سره سم زیانمن شخص کولای شي د (10) ورځو په اوږدو کې کمېسيون ته د یاد حکم د بیا کتنې غوښتنلیک وړاندې کړي.

11)  همدا ډول د بانکوالۍ قانون د یو سلو پنځه پنځوسمې مادې د درج شوې ځنډېدو د حکم صادرېدو له امله د امانت اېښودونکي او د تصفیې مدیر ترمنځ رامنځته شوې شخړې د کمېسیون لخوا حلېږي.

12) د بانکوالۍ قانون د یو سلو شپږ پنځوسمې مادې (۱) فقرې د حکم پر بنسټ، پوروړی (داین) اړ دی چې د تصفیې مدیر د انتصاب په اړه د پرېکړې د خپریدو له نېټې څخه وروسته د (۶۰) ورځو په اوږدو کې خپل طلب د تصفیې لاندې بانک څخه د د تصفیې له مدیر سره ثبت کړي؛ که چیرې پوروړی د تصفیې د مدیر پر تصمیم اعتراض ولري، کولای شي د یادې پرېکړې له نیول کېدو څخه وروسته د 30 ورځو په اوږدو کې خپل اعترض د بیاکتنې په موخه کمېسيون ته وړاندې کړي^۸. 

^۶ - د افغانستان د بانکوالۍ د څلور اویایمې مادې (۴)مه فقره:

د کورنیو بانکونو او کورنیو پېرودونکو ترمنځ شخړې او د نا مېشته بانکونو پر وړاندې د کورنیو پیرودونکو ټولې ادعاوې د دوی د کورنیو نماينده ګيو د دفترونو د فعالیتونو په تړاو، د کمېسیون لخوا حلېږي . د اړخو د نه قناعت په صورت کې یاده شخړه د افغانستان په یوه محکمه کې حلېږي. 

^۷- د بانکوالۍ قانون د یو سلو نهه څلوېښتمې مادې (۶) او (۷) فقره:

(6)  د موقعت امر درج شوی شخص کولای شي د (۱۰) ورځو په اوږدو کې د امر له ترلاسه کولو وروسته، له کمېسیون څخه د بیا کتنې غوښتنه وکړي. د دې قانون د یو سلو پنځلسمې مادې درج شوی حکم پر دې بیا کتنې هم د پلي کېدو وړ دی.

(7)  د معاملې د باطلولو پر بنسټ د تصفیې مدیر د پرېکړې له امله شخړې د دې مادې (۱) فقرې د درج شوي حکم سره سم د کمېسیون لخوا حل کېږي.

 ^۸- د بانکوالۍ قانون یو سلو شپږ پنځوسمه ماده:

13) د بانکوالۍ قانون د یو سلو یوشپېتمې مادې په (4) فقرې کې د درج شوو شتمنیو د ارزښت په تړاو د تصفیې مدیر او پوروړي ترمنځ شخړه د کمېسيون لخوا حلېږي.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

(1)  پوروړي اړ دي، د تصفیې لاندې بانک څخه خپل طلبات د تصفیې د مدیر د ټاکلو د پرېکړې له خپریدو وروسته د (۶۰) ورځو په اوږدو کې د تصفیې له مدیر سره ثبت کړي. د افغانستان بانک کولای شي ذکر شوې موده یوازې (30) ورځې نوره وغځوي. د پوروړي د غوښتنلیک په صورت کې، هغه ته د ثبت رسید ورکول کېږي. د دې قانون د یو سلو اوه پنځوسمې مادې په (1) او (2) فقرو کې درج شوي حکمونه له دې حکم څخه مستثنا دي.

(2) طلب د هغه د مثبته سندونو او د لاندې مالوماتو پر بنسټ تر ثبت لاندې نیول کیږي:

1- د پوروړي نوم او پته؛

2- ټېکټانه او نور لګښتونه، د طلب له اصلي مبلغ سره تړلي جریمې او طلبات.

3. د رهن، د مال د حبس حق یا د یاد طلب د اړوندو نورو ضمانتونو  په تړاو تفصیلي مالومات د ضامن له نوم او پتې په یادولو سره.

(3) د بانک د تصفیې مدیر په ټاکلو سره، د بانک په کتابونو یا سندونو کې د ثبت شوو حسابونو او امانتونو طلبونه ځنډول کېږي. د طلبانو نور ډولونه د هغوي له ثبتولو وروسته د تصیې له مدیر سره ملتوي کېږي.

د بانکوالۍ د قانون د یو سلو اوومې مادې (7) او (13)فقرې:

(7) کمېسيون اړ دی چې د دې مادې په (۶) مه فقره کې د درج شوي اعتراض رسیدنې نېټه په داسې ډول وټاکي چې معترض پور وړی وکولای شي د خپل طلب د ثبتولو لپاره د تصفیې مدیر او کمېسيون ته سندونه او مدرکونه وړاندې کړي، په دې شرط چې یادې رسیدنې کمېسیون ته د اعتراض وړ طلباتو لیکلړ د سپارلو له نېټې وروسته د (۶۰) ورځو په اوږدو کې ترسره شي.

(8) د تصفیې مدیر اړ دی، یوازې یو ځل د برېښنایی پُست یا د خبرتیاوو د خپرولو په ګډون د پست له لارې پوروړي د رسېدنې په تړاو خبر کړي .

(9)  که چېرې پوروړي د کمېسیون اړوند طلباتو د رسیدنې په موخه چې د پست له لارې ورته خبر ورکول شوی دی، ګډون ونه کړي، د دوی طلبات رد شوي ګڼل کېږي.

(10) کمیسیون اړ دی، د رد شوو غوښتنلیکونو د بیا کتنې په اړه اړوندو پوروړو ته په لیکلي ډول خبر ورکړي او د هغه نقل د تصفیې مدیر ته وړاندې کړي.

(11) د کمیسیون پریکړه د دې مادې په (۶) فقره کې د درج شوو اعتراضونو په اړه وروستۍ ګڼل کیږي او د تصفیې مدیر ته خبر ورکول کېږي او په هغه لیکلړ کې چې د تصفیې مدیر لخوا ساتل کېږي، ثبتیږي.

(12) که چېرې د پوروړو د بیا کتنې غوښتنلیک د کمېسيون لخوا تاييد شي، د موضوع په اړه د کمېسيون لخوا په لیکلي ډول ذکر شوو پوروړو ته خبر او کاپی یې د تصفیې مدیر ته ورکول کېږي.

(13)  د تصفیې مدیر نشي کولای، د هغه طلباتو غوښتنلیک چې د کمېسيون لخوا ردېږي، اداء کړي .

هغه پوروړي چې غوښتنلیکونه یې د کمېسيون د پرېکړې پر بنسټ ردېږي، کولای شي د خبرتیا د ترلاسه کولو له نیټې څخه وروسته د (۱۵) ورځو په اوږدو کې د استیناف غوښتنه وکړي.

^۹-  د بانکوالۍ قانون یو سلو یو شپېتمه ماده:

(1) د تصفیه مدیر اړ دی، هغه شتمنۍ چې د بانک پر وړاندې د پوروړو منظور شوي طلبات یا د نورو پر وړاندې د بانک طلبات تضمینوي، د عمومي لیلام له لارې ويلوري. لاندې موارد له دې څخه مستثنی دي:

1. د بیه لرونکو سندونو، اسعارو او هغو نورو شتمنیو پلور چې په اسانۍ سره د دې سندونو په ځانګړي بازار کې د پلورلو وړ وي.

2. د بانک د بیه لرونکو سندونو، اسعارو او نورو شتمنۍ چې د هغه پوراینې تضمینوي او د هغه پوروړو لخوا په بازار کې په اسانۍ سره پلورل کیدای شي چې دا شتمیي په واک کې لري.

14) د مخابراتي خدمتونو د تنظیم قانون د لسمې مادې (۳) فقرې له حکم سره سم، هغه اشخاص چې د (اترا) ادارې د پرېکړو له امله اغېزمن کېږي، کولای شي چې د دې ادارې له پرېکړې وروسته د ۳۰ ورځو په اوږدو کې د رسیدنې او بیا کتنې لپاره کمېسیون ته مراجعه وکړي.

15) د پیسو وینځلو او له جرمونو څخه د ترلاسه شوو د مخنیوي قانون د ۲۴ مادې (۵) فقرې د حکم پر بنسټ، د افغانستان بانک د حکم د نه منل کېدو په صورت کې، راپور ورکوونکی مرجع کولای شي خپل اعتراض د بیا کتنې په موخه د ۳۰ ورځو په اوږدو کې کمېسیون ته تسلیم کړي.

16) د مالي شخړو د حل کمېسيون کولای شي د معاملې وړ سندونو قانون د درېیمې مادې، پنځه ویشتمې برخې له حکم سره سم، واک لرونکی کارکونکی په دنده وګماري.

د مالي شخړو د حل کمېسيون د واکونو په تړاو د زیاتو مالوماتو لپاره، ګران هېوادوال کولای شي حواله شوو قوانینو ته مراجعه وکړي.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

(2) که چېرې د تصفیې مدیر تشخیص کړي چې مناسب قیمت د دې مادې (1) فقرې درج شوو شتمنیو لپاره په عمومی لیلام کې نه ترلاسه کېږي ، کولای شي شتمنۍ په خصوصي ډول په مناسب قیمت سره وپلوري.

(3) د بانک ټولې شتمني د تصفیې لاندې په استثنی د دغه مندرجې مادې د شتمنی د برخې (2)او   (1) فقرې، د تصفیې د مدیر د غوښتنې په وخت کې د هغه په واک کې ورکول کیږي.

(4) د تصفیې د مدیر او د پور وړیو ترمنځ شخړه، دشتمنۍ ارزښت باره کې چې یوه غوښتنلیک د هغې پواسطه یې ضمانت کیږي، د مالي شخړو د حل کمیسیون لخوا حلیږي. که چېرې د ذکر شوي شتمني د لیلام له لارې پلورل شوې وي، د شتمنۍ د ارزښت په تړاو د پلور بیه چې له بازار نه او یا د عمومي لیلام لارې لاسته راځي، ‎وروستۍ شمیرل کیږي.

^۱۰- د مخابراتي خدمتونو د تنظیم قانون د لسمې مادې درېیمه فقره:

 هغه شخص چې د ادارې د پریکړې له امله اغیزمن کیږي، د مالي چارو په اړه د مدیره پلاوی د پریکړې له خبرتیا وروسته هغه حق لري چې په (۳۰) ورځو کې دننه د افغانستان بانک په قانون کې درج شوي د مالي شخړو د حل کمیسیون ته مراجعه وکړي، په دې قانون کې پرته له دې چې مالي جریمې مشخص شوي دي.

^۱۱-د پیسو وینځلو او له جرمونو څخه د تر لاسه شوو عوایدو د مخنیوی قانون د څلور ویشتمې مادې پنځمه فقره

راپور ورکوونکې مرجع کولای شي د نه قناعت په صورت کې د افغانستان بانک یا د اړوند صنف واک لرونکې څارنیزې مرجع د صادره دستور (امر) په تړاو خپل اعتراض د (۳۰) ورځو په اوږدو کې د دستور له ترلاسه کولو وروسته د مالي شخړو د حل کمېسیون ته تسلیم کړي.

 ^۱۲- د معاملې وړ اسنادو قانون د درېیمې مادې پنځه دېرشمه برخه:

واک لرونکی مأمور: هغه شخص دی چې د افغانستان بانک د مالي شخړو د حل کمېسیون لخوا د لاسلیک د تائیدی، د سند د تصدیق او د دې قانون د نورو درج شوو دندو لپاره ګمارل کېږي.